Imiesłów przysłówkowy – dlaczego sprawia problemy

Imiesłowy bywają bardzo przydatne – sprawiają, że łatwiej i precyzyjniej można wyrazić pewne sytuacje. Jednak najpierw trzeba wiedzieć, jak poprawnie ich używać.

Po pierwsze – umiar. Naprawdę nie każde zdanie musi zawierać imiesłów, mamy przecież tyle innych możliwości.

Po drugie – stosowanie imiesłowów nie jest dowolne, trzeba trzymać się pewnych zasad. Jakich? O tym możesz przeczytać poniżej.

Zacznijmy od podstaw!

Czym jest imiesłów przysłówkowy?

Jest jedną z form czasownika (nieodmienną i bezosobową). Wyróżniamy dwa rodzaje imiesłowów przysłówkowych:

  • uprzedni (ma końcówki -wszy, -łszy),
  • współczesny (z końcówką -ąc).

Czym się różnią, poza końcówką? 😉

Imiesłów przysłówkowy uprzedni dotyczy czynności, które zdarzyły się wcześniej niż czynność w zdaniu głównym. Druga ważna rzecz: podmiot, czyli wykonawca obu czynności, musi być ten sam.

Imiesłów przysłówkowy uprzedni tworzony jest od czasowników dokonanych.

Przykłady:

Ubrawszy się, wyszła z domu.

Zbadawszy pacjenta, lekarz wypisał receptę.

Zrobiwszy śniadanie, zawołała dzieci.

Błędy:

Dobiegłszy do mety, podium już na niego czekało. (niezgodność podmiotów)

Imiesłów przysłówkowy współczesny możemy użyć w zdaniach, w których czynności lub sytuacje dzieją się w tym samym czasie (czyli czynności są równoczesne). W tym przypadku również podmiot, czyli wykonawca obu czynności, musi być ten sam.

Imiesłowy przysłówkowe współczesne tworzymy od czasowników niedokonanych.

Przykłady:

Idąc przez park, słuchała muzyki.

Jedząc, czytał gazetę.

Błędy:

Idąc do pracy, zadzwonił telefon. (niezgodność podmiotów)

Mając sześć lat, rodzice kupili mu rower. (niezgodność podmiotów, czynności nie są równoczesne)

Idąc do kuchni, nalała sobie kawy. (czynności nie są równoczesne)

Jeszcze jedna ważna sprawa: zgodnie z zasadami interpunkcyjnymi imiesłów przysłówkowy powinien być wydzielany przecinkiem — zarówno gdy ma określenia, jak i wówczas, gdy występuje samodzielnie!

To podstawowa wiedza na temat imiesłowów przysłówkowych. Jeśli zastosujesz się do tych kilku prostych zasad, unikniesz często popełnianych błędów. Oczywiście zagadnienie jest duże szersze, w przypadku języka polskiego nie może być łatwo i jakieś wyjątki i haczyki zawsze muszą być. Ale do pisania książki czy artykułu podstawowa wiedza wystarczy, a o resztę zadba redaktor.

PS Pamiętaj, brzdąc i zając to nie imiesłowy 😉