Czy nazwiska należy odmieniać?


Oczywiście, odmieniamy! Ponieważ język polski należy do języków fleksyjnych (czyli takich, w których funkcje składniowe sygnalizowane są za pomocą końcówek fleksyjnych), to wszystkim wyrazom odmiennym – w tym nazwiskom – należy nadawać formę w odpowiednim przypadku, liczbie, osobie itd.

A jeśli ktoś nie życzy sobie, żeby odmieniać jego nazwisko? Jak kiedyś powiedział profesor Jan Miodek:

Każdy jest właścicielem swojego nazwiska, tylko jeśli idzie o brzmienie mianownikowe. W pozostałych przypadkach jego nazwiskiem rządzi gramatyka, a nie on!

Odmieniajmy nazwiska, jednak najpierw upewnijmy się, czy robimy to prawidłowo. Przecież w języku polskim zawsze są jakieś wyjątki 😉


Odmiana nazwisk typu: Dudek, Kwiecień, Gołąb  
(Marcin Tomaszek)

Dudek i Gołąb w jednym stali domu, 
Gołąb na górze, a Dudek na dole.
A choć nikt nie mówił, każdy wiedział swoje,
Że listy pisali sobie po kryjomu.
O! Nie z sympatii, ale na złość sobie
Jeden drugiemu kilka słów naskrobie
I wyśle pocztą, listem poleconym
Siądzie i nasłuchuje wprost uszczęśliwiony!
Aż Dudek wrzaśnie: Toż to się nie godzi,
Aby przysyłać mi list takiej treści:
Czy pana Dudeka bolą po powodzi
Rączki doznawszy tak wielu boleści 
Przy wypompowywaniu, cóż, nadmiaru wody
Z dolnego mieszkania – dla jego urody?
A może Dudekowi pomocną dłoń podać?
A może wędkę? Dudeku, Dudeku!
Trzeba było się targować,
Kto śpi na parterze, a kto na pięterku.

A Dudek na to:
Każdemu wolno wszystko w jego małym domku,
Ale deklinacja obca Ci jest, ziomku,
Więc tyś nie Gołąb jest, ale głąb i basta!
Lepszy pokój w wodzie niż głowa kanciasta.

Źródło: http://www.poradniajezykowa.us.edu.pl/index.php?action=o_pisowni; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Odmieniac-czy-nie-odmieniac;4185.html